دیگ بخار یا بویلر مجموعه‌ای از لوله‌هاست، که از آن‌ها برای انتقال گرمای تولیدی حین فرایند احتراق، به سیال (آب) استفاده می‌شود و در نهایت آب داغ یا بخار آب تولید می‌شود. در مرحله بعد، بخار یا آب داغ تولید شده در دیگ بخار ، فشرده می‌شود و برای کاربردهایی مانند گرمایش از آن استفاده می‌شود. این فرایند به انرژی و حرارت نیاز دارد.
به صورت کلی، دیگ بخار از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول، سیستم آب تغذیه، بخش دوم سیستم بخار و بخش سوم نیز سیستم سوخت می باشد.
موارد مهم در انتخاب بويلر و خريد ديگ بخار
آيا بويلر و ديگ داراي نشان استاندارد ملي مي باشد؟ با توجه به الزامات سازمان استاندارد، سازندگان بويلر و ديگ ملزم به رعايت اصول فني و استاندارد در ساخت کليه مخازن تحت فشار از جمله بويلر و ديگ بخار مي باشند. عدم رعايت اين الزامات ممکن است باعث بوجود آمدن خسارات جبران ناپذيري براي مصرف کننده باشد. از آنجايي که کليه مسئوليت هاي استفاده از ديگ بخار غير استاندارد با مصرف کننده مي باشد حتما در هنگام خريد ديگ بخار به اين نکته بايد توجه شود.
صلاحيت توليد كننده از نظر سازمان ملي استاندارد ايران (داشتن پروانه استاندارد) چگونه است
متاسفانه تعدادي افراد سودجو بدون داشتن هيچگونه تخصص و تعهدي، نسبت به ساخت انواع بويلرها بصورت غير استاندارد اقدام مي نمايند. به همين دليل حتما بايد از فروشنده داشتن پروانه استاندارد درخواست شود
آشنایی با انواع بویلر بر اساس ساختار
بویلرها برحسب ساختار در انواع و ظرفیت‌های متعددی تولید می‌شوند که متداول‌ترین آن‌ها شامل بویلر چدنی، الکتریکی، فایرتیوب و واترتیوب است.
دیگ بخار چدنی
در دیگ بخار‌هایی با ظرفیت پایین بیشتر از جنس چدن استفاده می‌شود، این نوع بویلر نسبت به سایر بویلرها از سطح راندمان کمتری برخوردار است و فضای مورد نیاز برای کف نیز پایین است، در نتیجه هزینه اولیه آن نسبتاً پایین بوده و تعداد انتخاب‌ها بسیار کم است.
دیگ بخار الکتریکی
فضای مورد نیاز برای کف در این نوع دیگ بخار بسیار کم است ولی در عوض از سطح راندمان بالایی برخوردار بوده و هزینه اولیه این بویلر نسبتاً بالا می باشد. بویلر الکتریکی از لحاظ تعداد انشعابات متوسط بوده و از قابلیت تامین آبگرم و بخار با سطح فشار کم برخوردار است. در واقع فشار بخار این بویلر در بیشترین مقدار ۹۰۰ psig می‌باشد.
دیگ بخار فایرتیوب
این نوع بویلر از راندمان بالایی برخوردار است و فضای کف لازمه از متوسط تا بالا متغیر است، این بویلر از قابلیت نگهداری پایینی برخوردار است و هزینه اولیه آن از متوسط تا بالا متغیر می‌باشد. همچنین باید گفت محدوده فشار آب داغ و بخار فشار پایین از ویژگی‌های بویلر فایرتیوب محسوب می‌شود. در صورتی که مصرف کننده نیاز به تولید بخار لحظه‌ای داشته باشد، بهتر است از بویلر فایرتیوب که از مخزن ذخیره بزرگی برخوردار است استفاده نمود.
بویلر واترتیوب
دیگ بخار واترتیوب از راندمان نسبتاً خوبی (متوسط) برخوردار است و فضای کف مورد نیاز بالا بوده و باید گفت هزینه اولیه دستگاه در سطح بالایی قرار دارد. بویلرهای بخار واترتیوب دارای انشعابات بالایی بوده و آب داغ را با دمای بالایی تامین می‌کنند.
مهم‌ترين عواملي که باعث افزايش طول عمر ديگ‌هاي بخار مي‌گردد عبارتند از
- طراحي و ساخت ديگ بر اساس نقشه‌هاي ساخت تاييد شده و نيز طبق روش‌هاي مورد قبول ارائه شده در استانداردهاي بين المللي
- استفاده از فولادهاي آلياژي و لوله‌هاي آتش خوار عنوان شده در رديف 7، سطح حرارتي کافي تيوپ‌ها، تعداد پاس‌هاي ديگ بخار
- انتخاب مشعل با ظرفيت محاسبه شده مناسب گرمايش ديگ (حداکثر 20 درصد بيش‌تر از ظرفيت ديگ بخار)
- تنظيم بودن شعله مشعل (آبي سوز بودن و جريان طولي مستقيم شعله مشعل در ديگ بخار)
- در صورت استفاده از مشعل گازوئيل سوز، نوع و زاويه پاشش سوخت از نازل گازوئيل مشعل، بر اساس قطر و طول محفظه احتراق ديگ و بنا به پيشنهاد کارخانه سازنده ديگ تعيين مي‌شود.
- محاسبه و اجراي دقيق دودکش از نظر قطر و ارتفاع مکش دود با توجه به حجم هواي احتراقي
- انجام بازرسي‌ها و سرويس‌هاي دوره‌اي خصوصا در رابطه با چگونگي و نحوه احتراق مشعل در ديگ آبگرم فولادي، عملکرد صحيح سطح کنترل‌ها، شير اطمينان، ترموستات‌ها و...
خرید دیگ بخار